Ödül ve ceza bütün canlılar için temel güdüleme araçlarıdır.
Motivasyonu, güdülemeyi arttırmak için ödül, hatalı yapılan veya işyerine zarar veren işleri azaltmak için de ceza verilmelidir. Bu kesin.
Ancak;
İşyerinde ödül açık, ceza ise gizli verilmelidir
Açık verilen ödül eğer hakkaniyetli verildiyse diğer çalışanları teşvik eder
Açık verilen ceza ise ceza verileni sisteme düşman eder
İşyerinde verilen ödül, çalışanı sıradan işlerini yaparken fazladan çok iyi bir şey yaptığı veya kolay çözülemeyecek bir sorunu çözdüğü için verilmektedir. Bu ödüle örnek olarak bir bakımcının işyerindeki makinalara bakım yapıp normal seyrinde çalışmasını sağlarken bazı geliştirmeler için üst yönetimden izin alıp geliştirmeleri yaparak daha düşük hata ile üretim yapmasını sağlamak ya da daha verimli çalışmasını sağlamak olabilir.
Veya başka bir örnek olarak bir çalışanın verdiği öneriyle;
işyerinde zaman zaman tehlike yaratan bir makine için iş kazası ihtimalini ortadan kaldıracak bir değişiklik, ya da hurda miktarını azaltan bir operasyon önerisi olabilir. Her ne şekilde olursa olsun yapılan iyi bir çalışmadır ve ödülü hak etmiştir.
Böyle bir durumda ödül verilirken ödül verilen kişiyi ödülle maddi veya manevi ödülle (Şilt, üzeri yazılı bir kalem, genel müdürlükçe imzalanmış bir teşekkür yazısı olabilir) onurlandırırken bu işlemin diğer çalışanlara açık olarak yapılması diğer çalışanlara da yapılan iyileştirmeler ve güzel çalışmalar konusunda duyarsız kalmıyoruz, siz de yapın şeklinde teşvik etmiş olursunuz.
Ancak cezanın anlamı farklıdır. Ceza çalışanın hatalı yaptığı, açık ihmali sonucunda ortaya çıkan olumsuz bir durumdur, işini olması gerektiği gibi yapmadığı için şirkete zararı dokunmuştur.
Verilen ceza hali hazırda yapılan hatalı durumu bilen çalışan için uyarı niteliğindedir ve gizli olarak verilmesi gerekir.
Eğer açık bir şekilde cezalandırma yoluna gidilirse böyle bir durumda çalışan diğer çalışanların da manevi baskısı altında kalacağından buna neden olan işyeri, yönetici, sistem konusunda içten içe düşmanlık besleyecektir.
Yapabildiği durumda bunu gizli zarar vererek veya olası açık bir zararı görmezden gelip engellemeyerek sisteme düşmanlığını gösterecektir. Ve kendini bu konuda haklı hissedecektir.